Beoordeling en advisering 2018

A1.a
Is gebruik gemaakt van het modelaanvraagformulier?
(art. 10, eerste lid, onderdeel a, BPw)

• Dit betreft het door de minister vastgestelde modelaanvraagformulier, zoals beschikbaar is gesteld op de website van de TC.
• De commissie controleert of de juiste versie van het formulier wordt gebruikt (zie aanvraagprocedure). Let hierbij vooral op bij herinrichting en fusie (zie ook aanvraagprocedure en veelgestelde vragen)
• Dat betekent dat door het college op de hoofdvragen (die vet gedrukt staan in het aanvraagformulier) een antwoord is gegeven. In geval van een niet compleet ingevuld aanvraagformulier wordt het college alsnog in de gelegenheid gesteld e.e.a. aan te vullen. Deze aanvulling kan alleen betrekking hebben op informatie waarmee het college akkoord is gegaan en de gemeenteraad eerder heeft ingestemd.

• Een door een WGR-verband ingediend verzoek is niet rechtsgeldig, waarbij de TC geen bevoegdheid heeft om hiervan af te wijken.
• De commissie beoordeeld of de aanvraag door het juiste gezag wordt aangevraagd. Let hierbij vooral op bij herinrichting en fusie (zie ook aanvraagprocedure en veelgestelde vragen).
• In geval van een niet compleet ingevuld aanvraagformulier wordt de gemeente alsnog in de gelegenheid gesteld e.e.a. aan te vullen. Deze aanvulling kan alleen betrekking hebben op informatie waarmee het college akkoord is gegaan en de gemeenteraad eerder heeft ingestemd.

• Het verzoek is door de TC ontvangen indien het verzoek middels het webformulier van de website van de TC is ingediend.
• Er is sprake van een fatale termijn, waarbij de TC geen bevoegdheid heeft om hiervan af te wijken.
• Na indiening via de website ontvangt de gemeente een automatische ontvangstbevestiging met de door de gemeente ingediende informatie.
• In geval van een niet compleet ingevuld aanvraagformulier wordt de gemeente alsnog in de gelegenheid gesteld e.e.a. aan te vullen. Deze aanvulling kan alleen betrekking hebben op informatie waarmee het college akkoord is gegaan en de gemeenteraad eerder heeft ingestemd.
• In geval van ICT-problemen wordt de gemeente verzocht dit tijdig te signaleren bij het secretariaat van de commissie. ICT-problemen vallen niet onder overmacht.

• De verklaring van het college omvat een toelichting zoals aangegeven in het modelaanvraagformulier (onderdelen A, B en C).
• Bij D volgt ondertekening. Alle onderdelen moeten worden ingevuld.
  (art. 10, eerste lid, onderdeel e, BPw) (zie aanvraagformulier basis verzoek).

Algemeen

• Indien de TC niet kan vaststellen dat de toelichting op de verklaring voldoet aan de gestelde vereisten, stelt de TC de gemeente binnen een vast te stellen periode in de gelegenheid haar verzoek aan te vullen met een toelichting op het voor de TC ontbrekende vereiste.
• De commissie voert geen inhoudelijke toets uit. Deze is voorbehouden aan het lokaal bestuur. Dat wil zeggen dat de commissie geen oordeel velt over de inhoudelijke kwaliteit of de uitgebreidheid van de analyse, de maatregelen of de reductie van het tekort.
• De verklaring van het college dient een toelichting te omvatten, zoals aangegeven is in het modelaanvraagformulier (onderdelen A, B en C van het basis verzoek).
• De commissie toetst op de volledigheid en juistheid van het antwoord van de gemeente en stelt vast aan de hand van de in het modelaanvraagformulier (basis verzoek) gestelde vragen of met de toelichting op de onderdelen (A, B, C) antwoord wordt gegeven op de gestelde vraag. De vraagstelling start met een hoofdvraag die in alle gevallen beantwoord moet worden. Aan het eind van het aanvraagformulier staan suggesties, die facultatief van aard zijn. In de toelichting staat informatie die bedoeld is ter verduidelijking van de hoofdvraag. De commissie beoordeelt het beantwoorden van de hoofdvraag. Het ontbreken van een antwoord op de hoofdvraag leidt tot een negatief advies.

B. Uitgevoerde maatregelen om het tekort te reduceren
Omschrijf in het modelaanvraagformulier welke maatregelen zijn uitgevoerd om een bijdrage te leveren aan het reduceren van het tekort.

• Onder maatregelen worden maatregelen verstaan die binnen de eigen invloedsfeer van de gemeente kunnen worden uitgevoerd en derhalve een bijdrage leveren aan het reduceren van het tekort. Dat betekent dat maatregelen gerelateerd aan het verdeelmodel, het macrotekort et cetera. niet als een dergelijke maatregel door de commissie worden aangemerkt.
• De maatregelen kunnen worden getroffen vanaf het moment dat het tekort bekend is of dat men vanuit een prognose het tekort ziet aankomen, tot uiterlijk voor de datum van inlevering van het verzoek (het verzoek zelf dient uiterlijk 15 augustus 2019 door de commissie te worden ontvangen).
• Er wordt gesproken van een bijdrage leveren aan de reductie van het tekort, omdat meerdere factoren van invloed kunnen zijn op de hoogte van het tekort.

• Het college kan een inschatting van het beoogde effect geven, waarbij zoveel mogelijk kwantitatief en als dat niet mogelijk is kwalitatief inzichtelijk wordt gemaakt dat er een reductie van het tekort optreedt.
• De toetsingscommissie geeft geen oordeel over de mate van effectiviteit van de maatregelen. De toetsingscommissie beoordeelt of een antwoord wordt gegeven op de hoofdvraag (vetgedrukt) van het modelaanvraagformulier.
• Bij deze vraag wordt verwacht dat het college inzichtelijk maakt dat het maatregelen treft waarmee het college beoogt/verwacht dat deze bijdragen aan een reductie van het tekort.

• Bij D volgt ondertekening. Een verzoek tot vangnetuitkering dient door het college van burgemeester en wethouders te worden ingediend, ook indien de uitvoering van de Participatiewet aan een samenwerkingsverband is overgedragen.
• De ondertekening geschiedt door burgemeester en secretaris.
• De toekenning van een vangnetuitkering gebeurt uitsluitend op basis van een verzoek van het college van burgemeester en wethouders van de tekortgemeente en nadat is vastgesteld dat aan alle geldende eisen wordt voldaan. Blijkens artikel 8c van de Participatiewet, kan het indienen van een verzoek tot vangnetuitkering niet worden overgedragen aan het bestuur van een openbaar lichaam op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen.

A3.b

Verklaart het college dat het zowel interne als externe maatregelen heeft genomen om te komen tot verdere tekortreductie, als in één of twee van de afgelopen twee jaren al een vangnetuitkering is ontvangen?
(art. 10, tweede lid, BPw)

• Omvat de verklaring van het college een toelichting zoals aangegeven in het modelaanvraagformulier (onderdelen A, B en C)?
• Bij D volgt ondertekening.
• Alle onderdelen moeten worden ingevuld. (art. 10, eerste lid, onderdeel e, BPw) (zie aanvraagformulier uitgebreid verzoek)

Algemeen

• Indien de TC niet kan vaststellen dat de toelichting op de verklaring voldoet aan de daaraan gestelde vereisten, stelt de TC de gemeente binnen een vast te stellen periode in de gelegenheid haar verzoek aan te vullen met een toelichting op het voor de TC ontbrekende vereiste.
• De commissie voert geen inhoudelijke toets uit. Deze is voorbehouden aan het lokaal bestuur. Dat wil zeggen dat de commissie geen oordeel velt over de kwaliteit van de analyse, de maatregelen of de reductie van het tekort.
• De verklaring van het college dient een toelichting te omvatten, zoals aangegeven is in het modelaanvraagformulier (onderdelen A, B en C van het uitgebreidere verzoek).
• De commissie toetst op de volledigheid en juistheid van het antwoord van de gemeente en stelt vast aan de hand van de in het modelaanvraagformulier (van het uitgebreidere verzoek) gestelde vragen of met de toelichting op de onderdelen (A, B, C) antwoord wordt gegeven op de gestelde vraag. De vraagstelling start met een hoofdvraag die in alle gevallen beantwoord moet worden. Daaronder staan suggesties, die facultatief van aard zijn. In de toelichting staat informatie die bedoeld is ter verduidelijking van de hoofdvraag. De commissie beoordeelt of het college antwoord heeft gegeven op de hoofdvraag. Het ontbreken van een antwoord op de hoofdvraag leidt tot een negatief advies.

• De commissie gaat na of in de analyse de nadruk wordt gelegd op factoren die door het college kunnen worden beïnvloed.

Al eerder in het beoordelingskader (zie A3.3) is het volgende vereiste beschreven:

• Indien een gemeente over 2016 en/of 2017 al een vangnetuitkering heeft ontvangen, dan dient het college te verklaren zowel interne als externe maatregelen te hebben getroffen om te komen tot verdere tekortreductie.
• Het college geeft een toelichting over de wijze waarop door consultatie tot de externe maatregelen is gekomen.
• Het is aan het lokale bestuur om te bepalen of verdere tekortreductie gerealiseerd wordt via de reeds getroffen maatregelen dan wel dat het nodig is om aanvullende maatregelen te treffen, mits deze maatregelen tot een verdere tekortreductie leiden.
• De maatregelen kunnen worden getroffen vanaf het moment dat het tekort bekend is of dat men vanuit een prognose het tekort ziet aankomen, tot uiterlijk voor de datum van inlevering van het verzoek (het verzoek zelf dient uiterlijk 15 augustus 2019 door de commissie te worden ontvangen).
• Er wordt gesproken van een bijdrage leveren aan de reductie van het tekort, omdat meerdere factoren van invloed kunnen zijn op de hoogte van het tekort.
• De beoordeling hiervan verloopt overeenkomstig met die van A3.a, met het verschil dat nu niet alleen interne maar ook externe maatregelen dienen te worden genomen en dat sprake is van een verdere reductie van het tekort.
• Onder externe maatregelen verstaat de commissie maatregelen die tot stand zijn gekomen op basis van onder meer:
  • consultatie van gemeenten;
  • gebruik maken van goede voorbeelden van andere gemeenten;
  • gebruik maken van kennis van een kennisgroep of leercirkel;
  • gebruik maken van de signalen op basis van benchmarking, benchlearning en de vergelijking met andere gemeenten;
  • advies van een adviesbureau.
• Of op andere wijze tot stand zijn gekomen met een duidelijk herkenbare inbreng van externen (dus personen of organisaties buiten de eigen gemeente).
• Externe consultatie betekent consultatie met een organisatie buiten de grenzen van de gemeente. Een veel gestelde vraag is of een WGR, ISD of RSD als extern wordt aangemerkt. Het antwoord hierop is, dat het voor de hand ligt dat de consultatie buiten een gemeenschappelijke regeling (ISD of RSD) plaats vindt. Omdat dit echter niet tijdig (namelijk voor 1-1-2018 op de website en in het beoordelingskader van de commissie ) is gecommuniceerd, wordt dit voor de vangnetuitkering 2018 nog als goed gerekend. Vanaf de vangnetuitkering 2019 en later is dat niet meer het geval.
• Het samenwerken met een externe partij voldoet als ‘externe maatregel’ indien binnen deze samenwerking consultatie heeft plaatsgevonden. Beschrijf duidelijk op welke wijze de consultatie in deze samenwerking heeft geleid tot de getroffen maatregel.
• Het uitvoeren van een maatregel door een externe partij voldoet pas als ‘externe maatregel’ indien deze maatregel is getroffen naar aanleiding van consultatie van een externe partij (dat kan de uitvoerende partij zijn). Indien maatregelen met een duidelijk herkenbare inbreng van externen (dus personen of organisaties buiten de eigen gemeente) tot stand komen, worden ze als extern aangemerkt.
• De commissie toetst hierbij op de aanwezigheid van een heldere en transparantie beschrijving van de externe maatregelen en de wijze waarop tot deze maatregelen is gekomen, zodat kan worden vastgesteld op basis van de door de gemeente gegeven informatie dat deze maatregelen daadwerkelijk extern van aard zijn.

De commissie stelt vast of het college inzichtelijk heeft gemaakt, in de door het college gegeven toelichting, dat de interne en externe maatregelen beogen een bijdrage te leveren aan het verder reduceren van het tekort.
Dit betekent ondermeer het volgende:

• Er wordt een beeld geschetst van het effect van de maatregelen. Het gaat hierbij om een inschatting van het beoogde effect.
• Er zijn meerdere factoren van invloed op de ontwikkeling van het tekort. Om die reden wordt gesproken van het leveren van een bijdrage aan het reduceren van het tekort.
• Van het college wordt verwacht dat het inzichtelijk maakt dat er met het nemen van de interne en externe maatregelen een bijdrage wordt geleverd aan het verder reduceren van dit tekort.
• Het tekort verder reduceren betekent dat het college inzichtelijk maakt dat zij maatregelen treft waarmee het college beoogt/verwacht dat deze bijdragen aan het verder reduceren van het tekort dan in voorgaande jaren. De commissie beoordeelt of dit inzicht wordt gegeven.
• Het is voldoende een inschatting te geven van het gezamenlijke beoogde effect of het beoogde effect per maatregel, waarbij bij voorkeur kwantitatief en als dat niet mogelijk is  kwalitatief aannemelijk wordt gemaakt dat er een reductie van het tekort zal optreden.
• Er hoeft geen onderscheid te worden gemaakt tussen beoogd effect van interne maatregelen en beoogd effect van externe maatregelen.
• De maatregelen kunnen worden getroffen vanaf het moment dat het tekort bekend is of dat men vanuit een prognose het tekort ziet aankomen, tot uiterlijk voor de datum van inlevering van het verzoek (het verzoek zelf dient uiterlijk 15 augustus 2019 door de commissie te worden ontvangen).
•  De toetsingscommissie geeft geen oordeel over de mate van effectiviteit van de maatregelen.

• Bij D volgt ondertekening. Een verzoek tot vangnetuitkering dient door het college van burgemeester en wethouders te worden ingediend, ook indien de uitvoering van de Participatiewet aan een samenwerkingsverband is overgedragen.
• De toekenning van een vangnetuitkering gebeurt uitsluitend op basis van een verzoek van het college van burgemeester en wethouders van de tekortgemeente en nadat is vastgesteld dat aan alle geldende eisen wordt voldaan. Blijkens artikel 8c van de Participatiewet, kan het indienen van een verzoek tot vangnetuitkering niet worden overgedragen aan het bestuur van een openbaar lichaam op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen.
• De ondertekening geschiedt door burgemeester en secretaris.

• De commissie stelt vast of hieraan wordt voldaan door na te gaan of de voorzitter van de gemeenteraad heeft getekend voor de instemming van de gemeenteraad met de verklaring van het college (gedeelte 2 van het aanvraagformulier).
• De griffier functioneert hierbij als medeondertekenaar.
• Met de instemming van de gemeenteraad met de verklaring stelt de gemeenteraad vast dat het college inzicht heeft gegeven in de maatregelen die het heeft getroffen om het tekort (verder) te reduceren.
• De instemming heeft geen betrekking op het inhoudelijk oordeel dat de gemeenteraad eventueel over de maatregelen van het college heeft uitgesproken.

TC adviseert de minister uiterlijk op 31 oktober 2019 over de te nemen beslissing.
(art. 15, derde lid, RPw)

C2
De TC kan de minister voor 15 oktober 2019 verzoeken om een aantal adviezen later dan 31 oktober 2019 vast te stellen.
(art. 15, vierde lid, RPw)

Indien er sprake is van een aanwijzing met werking ten aanzien van het tekortjaar 2019 kan de  Minister de vangnetuitkering verminderen, intrekken of weigeren (in art. 74, vijfde lid, Pw).

In art. 10, zesde lid, BPw is geregeld dat dan een verzoek tot een vangnetuitkering afgewezen wordt.

Mocht de commissie voorafgaand aan of tijdens haar beoordeling informatie van de Minister ontvangen over het voornemen van de Minister om een vangnetuitkering af te wijzen, dan stelt de commissie geen advies op betreffende deze gemeente. De consequentie van het niet starten van of het stoppen van een beoordeling is namelijk dat er geen advies volgt. De minister zal in dit geval een  negatieve beschikking uit doen gaan.