Weegmoment na vijf jaar
Als een gemeente vijf jaar gebruik heeft gemaakt van het uitgebreide vangnet, en daarmee al drie jaar een eigenrisicodrempel van 2,5% heeft gehad, kan de eigenrisicodrempel onder bepaalde omstandigheden weer worden verhoogd.
Achtergrond
Gemeenten doen in het uitgebreide vangnet een groter beroep op de solidariteit van andere gemeenten. Het bedrag van de vangnetuitkering gaat immers ten koste van het beschikbare macrobudget van alle gemeenten. Een verlaagde eigenrisicodrempel vermindert bovendien de financiële prikkel voor gemeenten om te investeren in re-integratie en andere dienstverlening om de bijstandsuitgaven te beperken. Daarom vindt er na verloop van tijd een uitgebreidere procedure plaats.
Procedure
Het weegmoment is van toepassing voor gemeenten die vijf jaar achtereenvolgens gebruik hebben gemaakt van het uitgebreide vangnet, waarvan de laatste drie jaar met de verder verlaagde eigenrisicodrempel van 2,5% (zie Voorwaarden). Het weegmoment vindt dan plaats als een gemeente voor het zesde opeenvolgende jaar een uitgebreide vangnetuitkering aanvraagt.
De Toetsingscommissie toetst dan in dat jaar of de gemeente zich in de voorliggende periode voldoende heeft ingespannen om het beleid en de uitvoering te verbeteren. Daarbij ligt de nadruk op de interne en externe maatregelen die de gemeente in de afgelopen vijf jaar heeft getroffen om het tekort terug te dringen. Zo zal het college onder andere moeten toelichten hoe de gemeente het eigen beleid heeft geëvalueerd en welke inspanningen het heeft verricht om van andere gemeenten en organisaties te leren. Net als bij de procedurele toets op de aanvraagformulieren wordt door de toetsingscommissie geen oordeel gegeven over de inhoud van de getroffen maatregelen.
Naast het invullen van het aanvraagformulier zal het college een toelichting moeten geven aan de Toetsingscommissie over de interne en externe maatregelen die het heeft getroffen om tot verdere tekortreductie te komen.
Uitkomsten
Indien de Toetsingscommissie de toelichting van het college onvoldoende acht, dan zal de Toetsingscommissie de staatssecretaris adviseren om de vangnetuitkering met de eigenrisicodrempel van 2,5% niet toe te kennen. Als besloten wordt dat een gemeente het recht op deze verdere verlaging van het uitgebreide vangnet verliest, dan kan de gemeente nog wel in aanmerking komen voor de eigenrisicodrempel van 5% of van 7,5%, afhankelijk van of de gemeente voldoet aan de voorwaarden. Als besloten wordt dat een gemeente het recht op de verdere verlaging behoudt, volgt een nieuw weegmoment na opnieuw vijf jaar in het uitgebreide vangnet.
Wanneer vindt het eerste weegmoment plaats?
Het uitgebreide vangnet kan in 2026 voor het eerst worden aangevraagd. Dat betekent dat het eerste weegmoment in het vroegste geval pas plaatsvindt in 2031, voor gemeenten die over 2025 t/m 2029 een uitgebreide vangnetuitkering hebben ontvangen en die over 2030 opnieuw een aanvraag doen.