Aanvraagprocedure 2022

Elke aanvraag geldt alleen voor het betreffende tekortjaar. Bij een volgend tekort (boven risicodrempel) moet dus opnieuw een aanvraag worden ingediend.

Anticiperen op het tekort 

Indien gemeenten een tekort hebben boven de eigenrisicodrempel en een aanvraag indienen, komen zij mogelijk in aanmerking voor een vangnetuitkering. Voorwaarde voor een vangnetuitkering is onder andere dat er tijdig wordt geanticipeerd op het tekort, zodat er tijdig maatregelen kunnen worden genomen. 

Om het tekort tijdig te kunnen inschatten is het noodzakelijk om naast de inschatting van de uitgaven ook zicht te krijgen op het budget. Door middel van een tool die door het ministerie van SZW ter beschikking is gesteld kan het nader voorlopig budget en het definitief budget worden ingeschat. 

Het tijdig inschatten van het tekort is ook nodig om op tijd de gemeenteraad mee te nemen in de oorzaken van het tekort en de te treffen maatregelen naar aanleiding hiervan.  

Zijn de voorwaarden hetzelfde als over eerdere jaren?

De voorwaarden zijn niet ieder jaar hetzelfde. Lees daarom zorgvuldig de informatie over de vangnetuitkering 2022 en de veelgestelde vragen 2022 op deze website vóórdat u het verzoek indient.

Om verschillende redenen wijzigen de voorwaarden van jaar op jaar. Deze aanpassingen komen tot stand in nauw overleg tussen SZW, de toetsingscommissie, VNG en Divosa. Daarbij wordt ook meegedacht door het Platform Financiën van Divosa en het Uitvoeringspanel Gemeenten. 

Het aanvraagformulier is aangepast ten opzichte van eerdere jaren. In de ‘Kernpunten vangnetuitkeringen over 2020, 2021 en 2022’ wordt uitgebreid stilgestaan bij de wijzigingen in het modelaanvraagformulier. De belangrijkste wijzigingen in het modelaanvraagformulier VU 2022 zijn:

• De gemeente dient een samenvatting op te geven van de opgegeven analyse, maatregelen en effecten.  
• Er is nu nadrukkelijk in het aanvraagformulier aangegeven wat de autonome rol van de gemeenteraad inhoudt bij het proces van de tekortreductie.  

Ook is er vraag opgenomen, hoe de raad vanaf het begin betrokken is bij de tekortreductie.  
 
De gemeente dient een samenvatting van de opvattingen van de gemeenteraad op te geven in het modelaanvraagformulier.  

• Hiervoor is ruimte ingebouwd in het modelaanvraagformulier. 

Er is een checklist voor gemeenteraadsleden beschikbaar gesteld op de website van de VNG. Dit is gedaan zodat gemeenteraadsleden het college adequaat kunnen controleren en bevragen in het kader van het proces van de tekortreductie. 

Wat zijn de stappen voor het indienen van de aanvraag?

1. Een verzoek voor een vangnetuitkering wordt gedaan door middel van een ingevuld en ondertekend modelaanvraagformulier.
2. Dit modelaanvraagformulier wordt vervolgens 'opgestuurd' via het webformulier (en dus niet via e-mail of per post).

Beide stappen worden achtereenvolgens in de volgende paragrafen uitgelegd:

1. Hoe vraag ik een vangnetuitkering over 2022 aan?

Een verzoek Vangnetuitkering Participatiewet over kalenderjaar 2022 kan uitsluitend via een door de minister vastgesteld modelaanvraagformulier worden gedaan. Het modelaanvraagformulier wordt in Word-formaat beschikbaar gesteld, zodat dit door het college kan worden ingevuld. Op het modelaanvraagformulier staat aan het eind van het formulier een korte instructie per onderdeel.

Het aanvragen van een vangnetuitkering kan uitsluitend op verzoek van het college van burgemeester en wethouders van de tekortgemeente en wordt ondertekend door de burgemeester en de secretaris van de tekortgemeente. Na het invullen van het modelaanvraagformulier kan een digitale handtekening worden gebruikt of kan het formulier worden uitgeprint, daarna worden ondertekend en vervolgens worden ingescand (pdf).

Een verzoek is alleen rechtsgeldig als het ingevulde en ondertekende modelaanvraagformulier via het webformulier op deze website wordt 'opgestuurd'. Dit wordt in de volgende paragraaf toegelicht.

2. Hoe verstuur ik het modelaanvraagformulier aan de toetsingscommissie?

Nadat het college het modelaanvraagformulier heeft ingevuld en ondertekend, dient het modelaanvraagformulier door middel van een webformulier te worden 'opgestuurd'.

Het webformulier voor een vangnetuitkering over 2022 wordt uiterlijk 1 januari 2023 gepubliceerd op deze website. In het webformulier wordt gevraagd om de gegevens van de invuller van het formulier en diens vervanger op te geven, zodat als het nodig is er snel contact kan worden opgenomen. Aan het eind van het webformulier wordt u verzocht het ingevulde en ondertekende modelaanvraagformulier toe te voegen (uploaden).

Voor het indienen van een verzoek via het webformulier is alleen het ingevulde en ondertekende modelaanvraagformulier noodzakelijk. Een aanbiedingsbrief of collegebesluit is dus niet nodig.

Waarom zijn er twee versies van het modelaanvraagformulier?

Van het modelaanvraagformulier bestaan twee versies: ‘basisverzoek’ en ‘uitgebreid verzoek’. De versie die u moet gebruiken is afhankelijk van het volgende:

•  indien uw gemeente zowel over 2020 als over 2021 geen vangnetuitkering is verleend, gebruikt u de versie ‘basisverzoek’.
• indien uw gemeente over 2020 en/of over 2021 wel een vangnetuitkering is verleend, gebruikt u de versie ‘uitgebreid verzoek’.
• Voor gemeenten tot 5.000 inwoners is er sprake van een uitzondering: zij mogen te allen tijde een basisverzoek indienen, ook indien zij over 2020 en/of 2021 een vangnetuitkering hebben ontvangen.

Op het modelaanvraagformulier staat een verklaring die het college moet ondertekenen. De verklaring van het college verschilt tussen een ‘basisverzoek’ en een ‘uitgebreid verzoek’.
In de tool vangnetuitkering 2022 kunt u ook zien voor welk formulier uw gemeente in aanmerking komt en wordt u naar het betreffende formulier geleid.

Fusie en/of herindeling

Voor gemeenten waar sprake is van een fusie of herindeling per 1-1-2021 of 1-1-2022 geldt het volgende: De rechten en plichten van een gemeente (waaraan in één van de twee voorafgaande jaren een vangnetuitkering is verleend), die tevens betrokken is bij de fusie en/of herindeling voor 1-1-2021 of 1-1-2022, worden overgenomen door de nieuw gevormde gemeente. Met andere woorden: als een ‘oude’ gemeente in 2021 (dus m.b.t. de VU 2020) en/of 2022 (dus m.b.t. de VU 2021) een vangnetuitkering is verleend, dan geldt voor de nieuw gevormde gemeente dat zij, bij de aanvraag van de VU 2022, gebruik moet maken van het formulier ‘uitgebreid verzoek’.

Bij een herindeling gaat het recht op een vangnetuitkering in zijn geheel over naar één rechtsopvolger. Dat is in de praktijk de gemeente met het grootste aandeel, die ook de aanvraag voor een vangnetuitkering indient. Bij de gemeenten die heringedeeld worden naar meerdere gemeenten worden in veel gevallen de afspraken over geldstromen vastgelegd in een herindelingswet. Deze afspraken gelden ook voor de vangnetuitkering.

Als de gemeente is heringedeeld, welk college moet dan het verzoek indienen?

Indien een gemeente die over 2022 in aanmerking had willen komen voor een vangnetuitkering per 1 januari 2023 is opgeheven als gevolg van een gemeentelijke herindeling, dient het verzoek voor die gemeente te worden gedaan door het college van de nieuwe gemeente.

Als de uitvoering van de Participatiewet is overgedragen aan een samenwerkingsverband, wie moet dan het verzoek indienen?

De aanvraagbepalingen over het vangnet zijn gebaseerd op het in paragraaf 7.1 van de Participatiewet opgenomen artikel 74, eerste lid. Blijkens artikel 8c van de Participatiewet, kan het indienen van een verzoek tot vangnetuitkering niet worden overgedragen aan het bestuur van een openbaar lichaam op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Een verzoek tot vangnetuitkering dient door het college van burgemeester en wethouders van de tekortgemeente te worden ingediend, ook indien de uitvoering van de Participatiewet aan een samenwerkingsverband is overgedragen.

Mogen bijlagen worden toegevoegd aan het verzoek?

Nee, bij de vangnetuitkering 2022 wordt alleen gewerkt met een modelaanvraagformulier.

Gebruik van informatie

De informatie in het modelaanvraagformulier is voorgelegd aan de gemeenteraad en betreft derhalve openbare informatie. Om die reden kunnen anderen (SZW, VNG, Divosa) gebruik maken van de informatie voor nader onderzoek. De toetsingscommissie publiceert alle aanvragen op deze website. Gemeenten willen van elkaar leren om tekorten te reduceren op het budget dat zij hebben voor bijstandsuitkeringen en loonkostensubsidies. Vangnetaanvragen kunnen daarbij behulpzaam zijn. Daarom zijn alle vangnetaanvragen over 2017 beschikbaar gesteld via deze website.

Waar is de ‘tool toegang, berekening en keuze formulier vangnetuitkering Participatiewet 2021’ voor bedoeld?

De tool toegang, berekening en keuze formulier vangnetuitkering Participatiewet 2022 heeft een drietal functies:

1. Toegang. Met de tool kan voor elke gemeente worden ingeschat of zij voldoet aan de financiële voorwaarden van de vangnetuitkering.
2. Berekening. Na afloop van de indieningstermijn (15 augustus) worden de sisa-gegevens verwerkt in de tool. Met die versie van de tool (versie C) kan een berekening van de hoogte van de vangnetuitkering 2022 per gemeente kan worden gemaakt.
3. Keuze formulier. In dit deel geeft de tool aan welk formulier ("basisverzoek" of "uitgebreid verzoek") moet worden ingediend.

Ook al is met de allergrootste zorg aan de tool gewerkt; de tool blijft een hulpmiddel voor gemeenten. Aan de tool kunnen geen rechten worden ontleend. De tool vangnetuitkering 2022 wordt steeds geactualiseerd met de meest recente gegevens. Dat wordt in de toelichting van de tool aangegeven.